لیبرال دموکراسی:
انسان، سازنده و همزمان محصول جامعه است؛ اما در جامعه، بنا بر کوچکی و بزرگیاش، سدها یا میلیونها منافع و علائق فردی وجود دارند که باید در چارچوب مصالح و منافع عمومی عمل کنند. پس هیچ عضوی از اعضای جامعه به این معنا که هرچه دلش خواست انجام دهد یا ندهد، آزاد نیست. مرز آزادی و خواستهای او، حقوق دیگران و نیز مصالح و منافع عمومی است. مرز آزادی هرکس «نوک بینی» دیگری است. پذیرش این واقعیت که آزادی انسان بیکران و بیدروپیکر نیست و مرز آن حقوق دیگران است، اساس اخلاق و معیارهای اخلاقی را تشکیل میدهد؛ اما این امر نه از سر ترس، بل انتخابی آگاهانه و باهدف تنظیم یک زندگی مشترک و مسالمتآمیز، یک نیاز و ضرورت است؛ زیرا اصولاً هدف و محتوای علمِ اخلاق (اتیک) تنظیم بهتر زندگی جمعی و مسالمتآمیز است؛ یعنی علمِ اخلاق تلاش میکند که انسان «بهترین» را انجام دهد؛ اما ریشه اخلاق و اِتیک در آزادی انسان است، آزادی انتخابی که در برابر «جبر» از بیرون یا از درون قرار دارد.
برو به آدرس
نظرات